Nghĩa vụ của người trẻ (tiếp)
Tôi không nói điều này để khoe khoang, nhưng để đưa ra cho bạn một ví dụ gần gũi có thể dễ dàng cảm nhận trong trái tim và giữ trong trí nhớ lâu hơn là với những ví dụ xa xôi. Không ai nhìn thấy tôi giữa những người khác hay ở nơi công cộng mà không đứng thẳng và tỉnh táo làm điều mà người lớn đã dặn bảo. Bất cứ nơi đâu tôi thấy họ tôi đều đứng dậy và cất mũ chào để bày tỏ niềm tôn kính. Bất cứ nơi đâu tôi bắt gặp họ, thói quen của tôi là rời đi một lúc thú vui hay đám bạn mà tôi đang tham gia để đến gặp những người lớn tuổi, cung kính họ và trình diện họ. Tôi chưa từng lui về với đám bạn trẻ mà không được họ cho phép như thể sự cho phép từ một người cha. Tôi không bị cho là có khuyết điểm nào trong tính ngoan ngoãn dù là bởi người trẻ hay người già. Quan điểm của tôi, đó là nghĩa vụ, do vậy nếu làm khác đi, khi không làm hài lòng, dành tình yêu và phục tùng người lớn tuổi, điều đó đối với tôi là một điều hổ thẹn và sai lầm. Tôi cũng cho là nghĩa vụ việc hỏi ý kiến về mọi thứ đối với người lớn, tôi tìm kiếm lời khuyên từ họ và xem họ như một người cha, xem họ có giá trị và vinh dự mà tôi biết xứng đáng đối với người lớn tuổi.
Bổn phận của bạn, tôn kính người già, làm tốt nhất để biểu hiện năng lượng phẩm chất của bạn. Cũng đừng ngần ngại, bạn trẻ, nếu nhìn bề ngoài, đức hạnh dường như khó khăn và dễ chán ghét, trong khi đó, những con đường sai lầm thì trong cái nhìn ban đầu dường như lôi cuốn và thú vị. Sự thực là tật xấu đem đến cho bạn nhiều điều hối hận hơn là sự thỏa mãn, nhiều nỗi buồn hơn là niềm vui, và nhiều mất mát về mọi mặt hơn là lợi ích. Đức hạnh, trái hẳn lại thế; hạnh phúc, dễ chịu, và nhẹ nhàng, luôn làm thỏa mãn bạn. Nó không bao giờ mang lại nỗi buồn, chưa bao giờ làm bạn chán ngấy. Từng giây từng phút nó làm lớn thêm sự hài lòng và sự hữu dụng. Bạn càng thực hiện các hành vi đúng đắn và sự xuất sắc của phẩm cách, những người tốt càng đánh giá cao bạn, khen ngợi và thật lòng yêu mến bạn. Nó làm bạn hoan hỉ trong tâm hồn. Điều duy nhất chỉ đức hạnh mới làm được đó là làm cho con người phúc lộc và hạnh phúc khi anh ta hiến trọn bản thân cho tư tưởng và hành vi nhằm thực hiện những bài học và châm ngôn làm họ tránh xa tật xấu và trốn khỏi mọi thói quen xấu xa và hành vi không đứng đắn.
Tôi là người, các bạn trẻ, thà trao lại cho cho con mình di sản đức hạnh hơn là sự giàu có, nhưng điều này lại không nằm trong quyền lực của tôi. Mọi điều có thể là bắt đầu với việc giúp đỡ và hướng dẫn bạn hướng tới mục tiêu được ca ngợi, sự vẻ vang và danh dự. Còn lại tùy thuộc vào việc sử dụng trí tuệ bạn sở hữu, mà tôi nghĩ không phải là nhỏ hay yếu đuối và mỏng manh. Bạn phải cải thiện nó bởi việc học tập và bởi rèn luyện trong những lĩnh vực đáng giá. Tùy thuộc vào bạn cống hiến bản thân một cách hào phóng cho kỹ nghệ hay nghệ thuật và khoa học. Sự may mắn mà người lớn để lại cho bạn, bạn phải sử dụng và mở rộng bằng cách nào làm cho bạn được yêu quý bởi người thân cũng như những người khác. Sẽ có nhiều thời điểm bạn ước các bậc cao niên sống lại. Bạn có lẽ sẽ trải qua sự lo lắng và thiếu thốn mà sẽ không phải nhiều như vậy nếu họ còn sống. Tôi không phải là không quen với việc vận mệnh có thể truy lùng ghắt gao những năm tháng yếu đuối và trí óc non nớt của tuổi trẻ khi không có sự chỉ bảo và giúp đỡ của người lớn. Nhiều gia đình là một ví dụ, phong phú về sự thông thái, trí thông minh và kinh nghiệm; tâm tri vững chắc, rắn rỏi và kiên định, nhưng thật sự trong thời gian khó khăn xảy tới, nhiều ra sao vận mệnh với sự thịnh nộ và độc ác có thể làm hại thậm chí cả những bộ óc suy xét tráng kiện và tinh thần thông thạo vững chắc nhất.
Nhưng hãy là một tinh thần mạnh mẽ và không bị khuất phục. Sự bất hạnh là chất liệu để phẩm cách được tôi rèn. Những tinh thần kiên định, tâm trí vững vàng, trí tuệ dồi dào, sự siêng năng không biết mệt mỏi và sự khéo léo có thể chứng tỏ mọi giá trị của nó trong hoàn cảnh thuận lợi và bình yên? Khi vận mệnh quá dễ dàng và thanh bình, ai mà dành được sự ca ngợi và danh tiếng cho bằng người đối mặt với một vận mệnh thù địch và khó khăn. Chinh phục vận mệnh với sự bình tĩnh, kiên nhẫn và chinh phục tính đồi bại của con người bằng cách theo đuổi đức hạnh. Sửa đổi bản thân ngay từ lúc ban đầu, nắn chỉnh theo thời gian bằng lý trí và sự thông thái, chấp nhận thói quen và phong tục của con người với sự khiêm tốn, lịch sự và thận trọng. Trên tất cả, tìm kiếm phẩm cách cao quý bằng tất cả trí tuệ, sự khéo léo, lòng nhiệt huyết và sự nỗ lực, trước hết hãy làm như vậy và rồi sau đó xuất hiện ra như một người của những phẩm cách cao quý. Hãy để không gì bạn yêu quý hơn, háo hức kiếm tìm hơn là đức hạnh. Đảm bảo rằng bạn, trong tận thâm tâm, đặt để kiến thức và sự thông thái lên trên mọi thứ khác. Rồi bạn sẽ thấy sự trợ giúp của vận may đem lại lợi thế ít ỏi ra sao. Hãy để mình danh dự thôi, kêu đòi vị trí đầu tiên trong những ước vọng của bạn. Hãy để danh tiếng đứng đầu, và không bao giờ lệ thuộc danh tiếng vào sự giàu có. Trong việc đạt được danh dự và danh tiếng, không việc gì, cho dù có gian khổ, mất nhiều công sức đến đâu, lại dường như là quá nhiều cho bạn để gánh vác, cố gắng và vượt qua. Bạn chỉ thỏa mãn với duy phần thưởng của sự cảm kích của xã hội và danh tiếng cao độ. Đừng bận tâm về việc những con người xuất sắc sớm hay muộn thấy được trái ngọt thành quả từ những công trình của anh ta. Đừng bao giờ đánh mất niềm tin tưởng trong việc kiên trì và siêng năng học tập, trau dồi những điều cao quý, trong việc liên tục tìm kiếm những thứ hiếm có và đáng trân trọng, trong việc lĩnh hội và làm theo những lời dạy bảo đúng đắn và những nghề nghiệp tốt. Những khoản nợ dài hạn thì luôn có lãi suất cao hơn.
Tôi khá hài lòng khi nhiều người trẻ thời kỳ này vào độ tuổi nhỏ và non nớt, đã được tôi rèn bằng sức mạnh của bản thân để gánh vác những tai họa không may mắn, với tinh thần vững chắc và ngoan cường. Thậm chí có gia đình để con trong cảnh tha hương, thiếu cha, bên ngoài đất nước và gia đình. Ngay cả điều đó thôi người trẻ cũng đáng được khen ngợi, nếu trong những năm tháng non nớt và yếu đuối, bạn đã chiến thắng, nếu không phải là hoàn toàn thì cũng là một phần, khi đối đầu với tình cảnh khó khăn và thiếu sự trợ giúp. Nếu trong bất kỳ hoàn cảnh nào, bạn có thể coi khinh sự ác ý và chiến thắng sự công kích của vận mệnh, sẽ vẫn còn đó như một chiến công của bạn khi bạn trưởng thành hơn. Hãy ghi nhớ ngay từ bây giờ, rằng bạn càng siêng năng, càng nhiệt huyết và yêu mến danh dự và những thứ cao quý bao nhiêu thì càng ít bấy nhiêu bạn cảm thấy nhớ sự hiện diện của tiền bạc, và càng ít bấy nhiêu cần sự giúp đỡ của mối quan hệ. Người mà có đức hạnh bên trong thì có ít sự ràng buộc với bên ngoài.
Dư giả về tiền bạc, sử hữu tài sản lớn, và có phúc lộc là người biết hài lòng chỉ duy nhất với sự ưu tú bên trong. Phúc lành cho người xuất hiện đức hạnh trong hành vi, mãnh mẽ trong tình bạn, dồi dào trong sự yêu quý và tình cảm mà người khác dành cho. Không ai có thể vĩ đại hơn, vững chắc hơn, hay có được danh dự bền vững hơn người dâng hiến bản thân cho tiếng tăm và tên tuổi trường cửu của đất nước, đồng bào và gia đình anh ta. Chỉ duy anh ta xứng đáng được ca tụng, nổi danh và bất diệt bởi hậu thế, người mà kinh miệt mọi thứ nhất thời, dễ dàng tàn lụi, yêu mến duy chỉ có đức hạnh, tìm kiếm sự khôn ngoan thông thái, ước vọng chỉ duy có thanh danh ngay thẳng và trong sạch. Là nghĩa vụ của bạn, để thể hiện bản thân trong những kỹ nghệ, nghệ thuật, khoa học và các học vấn cao cấp để thỏa lòng mong đợi, niềm hi vọng to lớn của những thân và bạn bè. Tìm kiếm trong tất cả những con đường đáng tôn kính, với tất cả sức lực, sự nhiệt tình và quyết tâm cùng cố gắng, kiên trì, bền bỉ, để xứng đáng với sự ca ngợi và yêu mến mà họ dành cho bạn. Tìm kiếm để xứng đáng với thiện ý, chân giá trị và uy quyền mà những người khác ban cho bạn. Hãy nhìn xem, phấp phới giữa những người trẻ, bao gồm cả những người tiếp tục được sinh ra, kí ức về bạn và từng việc làm, lời nói, công trình của bạn.
(Còn tiếp)
