Về văn chương
Ai mà lại không biết việc hữu ích nhất để dạy trẻ là ngữ văn? Điều này thật cơ bản rằng một người quý phái, không thành vấn đề được sinh ra tốt ra sao, sẽ không bao giờ suy tưởng được bất cứ thứ gì mà một người nhà quê ngu độn có thể, nếu anh không thể đọc. Tôi thích nhìn người trẻ quý phái với một cuốn sách trong tay anh hơn là một thanh kiếm. Tôi không bao giờ thích câu nói thông thường của mọi người, rằng nếu bạn biết cách ký được tên mình và có thể tính toán số tiền dư của bạn, bạn đã có đủ sự giáo dục. Tôi ưa thích nhiều hơn truyền thống cũ của chúng ta. Mọi thành viên gia đình Albertis là những người học giả.
***
Ngài Benedetto nổi tiếng như một nhà nghiên cứu đích thực của Triết học tự nhiên và toán học. Ngài Niccolaio thực hiện một nghiên cứu vĩ đại những cuốn sách thần học, và mọi đứa con của ông chẳng phải không giống cha chúng. Chúng được đào luyện và nhân văn trong hành vi của chúng, và hoàn toàn quen thuộc với những lĩnh vực khác nhau của văn học và học thuật. Ngài Antonio yêu thích hương vị của tư tưởng và kiểu cách của một tác giả kiệt suất. Trong thời gian thư nhàn đáng kính trọng, ông luôn tham gia vào việc cao quý nhất. Ông soạn thảo vài thơ ca tình yêu, và cũng là một nhà thiên văn học nổi tiếng. Ricciardo luôn yêu mến khoa học nhân văn và thơ ca. Lorenzo vượt trội tất cả những người khác trong toán học và âm nhạc. Bạn, Adovardo, theo đuổi luật học trong một thời gian khá dài, để mà bạn luôn biết điều gì được yêu cầu bởi luật và bởi lý trí. Tôi không nói nơi đây những học giả cực độ của chúng ta những thời xưa, từ họ nhà chúng ta khởi đầu tên tuổi của nó. Tôi sẽ không mở rộng trên sự xuất sắc của ngài Alberto, ánh sáng của khoa học và sự chói lọi của gia đình ta. Tôi nghĩ nó tốt hơn để giữ im lặng bởi tôi không thể ca ngợi ông một cách to lớn như ông nên được ca ngợi giữa chúng ta. Tôi sẽ không nói về những người khác, chính ngay những chàng trai trẻ. Giữa họ tôi hi vọng nơi đây sẽ là vài ví dụ hữu ích để hợp quy cách trên đó trong gia đình ta. Nơi đây cũng bản thân tôi, cố gắng làm tốt nhất để không trở lên ngu dốt.
***
Vậy một gia đình, đặc biệt khi được tặng món quà đặc biệt thành thạo giỏi giang trong nghiệp văn chương, phải yêu cầu người trẻ được đào luyện để lớn lên trong sự hiểu biết, tri thức và nghiên cứu học hỏi hằng năm. Điều đó không chỉ cốt yếu cho con người có giáo dục, mà bởi nó duy trì truyền thống tốt đẹp và đáng tôn kính của chúng ta. Trong gia đình chúng ta muốn trẻ trầm tư, quan tâm để theo hướng dẫn của người cao niên và để đạt được hạnh phúc to lớn thông qua một sự giáo dục về mọi loại kiến thức phi thường và phong nhã. Một người cha vui thích, vui sướng trong việc khiến đứa con trở thành người ham đọc sách và có học vấn. Bạn, người trẻ nên làm như chính bạn đang làm, bạn nên làm việc chăm chỉ, nghiên cứu những cuốn sách, hãy chuyên cần. Để nó đưa cho bạn sự thỏa mãn khi biết hồi tưởng những thứ có giá trị trong quá khứ. Để nó làm vui thích bạn khi khắc sâu những thứ quá khứ mà tốt lành và hữu ích. Hương vị vui thích của việc lưu trữ tâm trí bạn với những tia chớp trí tuệ mê mẩn quyến rũ. Vui thích trong việc trang hoàng tinh thần của bạn với những con đường cao quý nhất. Cố gắng tạo đời sống xã hội của bạn tỏa sáng bởi phẩm cách tốt của bạn. Tìm kiếm để thấu hiểu những điều thuộc con người và những thứ linh thiêng mà với lý trí tốt, được giao phó cho nghiệp văn chương. Không sự kết hợp của giọng điệu và tiếng hát thật ngọt ngào đến vậy và được nối kết tốt ngang bằng với sự hài hòa của một câu thơ cua Homer, Virgil hay bất kỳ những nhà thơ cừ khôi nhất khác. Không có sự tiêu khiển nào lại tuyệt vời và dễ thương cho bằng sự giải trí và làm say mê gây ra bởi lời hùng biện của Demosthenes, Tully, Livy, Xenophon, hay những nhà hùng biện khác, những người thích những thứ tao nhã và hoàn hảo trong mọi cách. Đây là lao động đáng khen thưởng nếu chúng ta gọi nó lao động, thực ra phải gọi là sự vui thích hay sự giải lao của trí óc và linh hồn, khi đọc và nghiên cứu nhiều công trình lớn lao. Bạn đi tới với nó, tràn đầy với những ví dụ đầy ý nghĩa, phong phú trong cách ngôn, giàu có trong điểm nhấn thuyết phục, mạnh mẽ trong lý lẽ và suy luận. Sau đó bạn có thể làm bản thân nghe theo. Bạn hăm hở thiết tha ngồi giữa những người công dân khác truyền đạt lại chúng. Họ ngưỡng mộ, ca ngợi và yêu mến bạn.
Tôi không, bởi nó sẽ mất nhiều thời gian, mở rộng chủ đề vào sự giáo dục cho những người phải quản lý và điều hành các việc. Tôi không nói tỉ mỉ về cách dạy bảo làm nổi bật danh tiếng của nền cộng hòa. Hãy để họ quên chúng ta, như đó là ý muốn của vận mệnh trong những năm gần đây- để họ quên tên tuổi xưa kia của chúng ta. Mộ khi điều đó là hữu ích đối với nền cộng hòa và được biết đến và được yêu mến bởi những công dân đồng bào của chúng ta. Họ sử dụng chúng ta trong nhiều vấn đề xã hội đơn giản bởi số lượng lớn của những con người có giáo dục và thông thái dồi dào trong nhà ta nhiều hơn bất kỳ nơi nào khác. Nếu đây là bất cứ thứ gì mà kết hợp sự hào hiệp với tính cao quý hay là một sự trang hoàng giá trị trong đời sống con người; hay đưa ra vẻ duyên dáng, thẩm quyền và sự danh tiếng cho một gia đình, nhất định nó là sự nghiệp trau dồi văn chương. Không có điều này không ai có thể được xem xét như là cao quý đích thực. Một người có thể hiếm khi nói đạt được một đời sống hạnh phúc, và một gia đình khó có thể nghĩ như toàn bộ và được thiết lập một cách vững chắc mà không có văn chương. Tôi vui sướng, cũng vậy, ca tụng sự giáo dục trước những người trẻ bởi nhiều bạn luôn yêu thích sự theo đuổi văn chương. Nhất định, tôi nghĩ rằng học tập, trau dồi không chỉ đem cho bạn sự vui thích, mà còn là một báu vật của gia đình. Đó là một lợi thế đối với mọi người và một sự cần thiết chân chính trong bất cứ cuộc đời của ai.
Một người cha nên đảm bảo con ông cống hiến bản thân một cách nghiêm túc đối với việc nghiên cứu của chúng. Ông nên dạy chúng đọc và viết cho đúng đắn, nghiêm chỉnh. Ông không bao giờ nên suy nghĩ nhiệm vụ của ông như một giáo viên đã kết thúc cho tới khi những đứa trẻ trở thành những người đọc và người viết suất xắc. Đây là một trường hợp, có lẽ, nơi một nửa kiến thức thì chẳng tốt hơn việc không có. Chúng phải học bảng tính và cũng vậy, để nó có thể hữu ích, chúng nên làm quen với hình học. Hai khoa học này phù hợp tốt với trí tuệ của trẻ, và thú vị. Chúng cũng có được không ít lợi thế trong công việc của tôi và vào độ tuổi của tôi. Sau đó đứa trẻ có thể quay trở lại với hương vị thơ, hùng biện và các nhà triết học. Trên hết đảm bảo chúng có những người thầy giáo có trách nhiệm, mà từ con người đó, những đạo đức tốt lành cũng như một kiến thức văn học có thể đạt được. Tôi thích con tôi táo bạo thử đọc những tác gia giỏi , để học ngữ pháp từ Pri và Ser, và trở lên quen thuộc nhất không chỉ với Cartule- thơ thời trung cổ được ghi nhớ nhiều (Decomptu mundi) và Gregismi (Graecismus)- một quyển ngữ pháp Latinh tác giả Eberhardt of Bethune mà còn với Tully, Livy và Sallust. Trong những tác gia nổi bật và tuyệt vời này chúng có thể ngay từ khi khởi đầu, gặp gỡ việc học tập một cách hùng biện hoàn hảo kiểu cách, và tiếng la tinh thanh lịch. Trí tuệ, họ nói, giống như một bình uống nước, nếu bạn lúc đầu đổ đầy nó với một ít dầu thì nó luôn giữ thứ gì đó trong hương vị. Đó là tại sao một người nên tránh xa các tác giả thô thiển và thô lỗ. Người ta nên theo những người tốt nhất và thanh nhã nhất, giữ chúng luôn luôn trên tay, đừng bao giờ mệt mỏi đọc lại chúng, đọc thuộc lòng chúng và nói vang thường xuyên, và gửi chúng vào trong trí nhớ. Tôi không nói bất cứ thứ gì chống lại kiến thức được thấy ở bất cứ nguồn uyên bác và dồi dào nào, mà tôi quyết định ưu tiên những tác gia tốt hơn là những người nghèo nàn hơn, và ở đây có thể nảy ra tranh cãi công trình của ai là hoàn hảo, tôi xin lỗi khi người khác chọn các tác giả khác. Ngôn ngữ latinh nên được học từ những người mà ngôn ngữ là trong sạch thuần khiết và chuẩn xác. Trong những người khác chúng ta có thể thấy nhiều loại kiến thức khác mà chúng thuộc chuyên môn. Một người cha nên nhận thấy rằng giáo dục không bao giờ gây hại, mà nó là sự giúp đỡ lớn lao trong bất kỳ hoạt động nào. Giữa mọi con người học thức, mà đây có một số lượng người xuất sắc trong gia đình đến như vậy, không ai từng, bởi sự giáo dục, tạo thành quả ít hơn hoàn hảo phù hợp cho những công việc và nhiệm vụ khác. Ở đây không cần giải thích dài, nhiều bao nhiêu kiến thức về văn chương luôn giúp ích đạt được danh tiếng và sự thành công trong bất cứ điều gì con người ta thực hiện.
(Còn tiếp)
