|
Nghe bài viết
|
Niềm đau sót to lớn khi không bảo vệ được người công dân tốt
“Tôi là công dân La Mã” là một lời tuyên bố và thỉnh cầu từng nhiều lần cứu thoát và gìn giữ mạng sống cho nhiều con người ở những nơi tận cùng thế giới giữa lũ người mọi rợ.
[Nhưng] Thế đó, thưa quý ngài, ngay giữa Quảng trường Messana, một công dân La mã đã bị đánh roi. Khi sự việc đang diễn ra, khi những nhát roi quật xuống người Gavius, người đàn ông xấu số này không thốt lên lời nào ngoại trừ tiếng thét: “Tôi là công dân La mã”. Khi thốt lên như vậy ông hy vọng tránh được đòn roi và thoát khỏi cảnh hành hạ. Thế nhưng, chẳng những không ngớt bị hành hạ, mà trong khi ông tiếp tục van xin và khẳng định quyền công dân của mình thì người ta đã chuẩn bị thập tự giá để đóng đinh ông: một thập tự giá dành riêng cho người đàn ông bất hạnh, đáng thương, người chưa từng nhìn thấy việc làm nào đáng ghê tởm đến vậy.
Khi tôi kể về những người Herbita và Heracles phải bỏ mạng dưới lưỡi rìu đao phủ, tôi cảm nhận được rõ nét về nỗi bất công tủi hổ trong thân phận của họ. Họ là công dân từ nhiều cộng đồng khác nhau, họ đã lớn lên trên những cánh đồng, nhờ sự lao động miệt mài của họ qua năm tháng, những cánh đồng này đã đóng góp một khối lượng lúa mì khổng lồ nuôi sống nhân dân La Mã. Cha mẹ họ đã nuôi dưỡng và truyền dạy cho họ những lý tưởng cao đẹp nhất về luật pháp và công lý của chúng ta. Và kết quả là đây: họ đã bị hạ gục bởi sự bất nhân tàn bạo của Verres, […] hắn không chỉ cướp đoạt những phẩm vật đẹp đẽ của họ, mà còn tước đi những con người ưu tú nhất của thánh phố ấy.
Chẳng phải những nỗi thống khổ và đau đớn giáng xuống những con người vô tội cũng khiến quý ngài đau lòng như tôi hay sao?
(Biên tập lại từ Chương 1. Buộc tội Vrres (II,5), Bàn về chính quyền, Cicero)
