Đặng Phong (4 tháng 11 năm 1937 – 20 tháng 8 năm 2010) là một nhà sử học kinh tế người Việt Nam. Ông lần lượt tốt nghiệp Đại học Hà Nội vào năm 1960 rồi sau đó là Đại học Kinh tế quốc dân Hà Nội vào 4 năm sau. Không chỉ từng làm Trưởng phòng Lịch sử Kinh tế, Viện Kinh tế Việt Nam, Phó Tổng Biên tập Tạp chí Thị trường & Giá cả, ông còn là giảng viên thỉnh giảng của nhiều trường đại học ngoài lãnh thổ Việt Nam. Đặng Phong được gọi là “cuốn từ điển sống” về kinh tế Việt Nam[1][2] với hơn 40 năm nghiên cứu lịch sử kinh tế Việt và là tác giả của hơn 30 công trình, đặc biệt là về thời kỳ bao cấp, kinh tế Việt Nam thời hậu tái thống nhất cũng như những cuộc “phá rào” nhằm thoát khỏi ràng buộc của thời đó và giai đoạn đầu của thời kỳ Đổi Mới.
Thiếu thời
Sinh ngày 4 tháng 11 năm 1937 tại Hà Tây,[a][1] Đặng Phong tốt nghiệp ngành lịch sử của Đại học Hà Nội vào năm 1960 rồi sau đó là khoa Kế hoạch, Đại học Kinh tế quốc dân Hà Nội vào 4 năm sau.[1]
Sự nghiệp
Đặng Phong làm việc tại Viện Kinh tế Việt Nam với tư cách là một nhà kinh tế học chuyên biên khảo lịch sử kinh tế,[4] Chủ nhiệm chương trình “65 năm kinh tế Việt Nam 1945 – 2010”, Chủ nhiệm các đề tài cấp bộ Biên niên kinh tế Việt Nam, 2008-2009, Từ đổi mới đến tư duy kinh tế, 2005–2006, Những mũi đột phá trong Kinh tế Việt Nam, 2003–2004; ủy viên Hội đồng Khoa học, Trưởng phòng Lịch sử Kinh tế.[1] Ông còn từng là Phó Tổng Biên tập Tạp chí Thị trường & Giá cả trong những năm 1983–1995, cộng tác viên của Trung tâm Khoa học Quốc gia Pháp (CNRS), Chủ tịch Tiểu ban Kinh tế Euro – Viet III, Amsterdam vào năm 1997, chuyên gia tư vấn cho Viện Hàn lâm Khoa học Cuba.[3][5] Năm 1991, Đặng Phong tốt nghiệp khóa đào tạo nâng cao, Học viện Kinh tế Địa Trung Hải, Montpellier, Pháp.[1][3]
Tác phẩm
Với hơn 40 năm nghiên cứu, một số công trình nghiên cứu của Đặng Phong đã được xuất bản dưới dạng sách in, số khác vẫn còn được lưu giữ.[3][23][19]
- Kinh tế thời nguyên thủy ở Việt Nam. NXB Khoa học Xã hội, xuất bản 1970 OCLC 23575125
- 21 năm viện trợ Mỹ ở Việt Nam. NXB Thông Tin, xuất bản 1991 OCLC 24008889
- Thị trường và giá cả Việt Nam từ thế kỷ XIX đến nay: Đề tài nghiên cứu khoa học cấp bộ. Viện Nghiên cứu Khoa học thị trường và giá cả, xuất bản 1992 OCLC 41626719
- Authority relations and economic decision-making in Vietnam: an historical perspective (tiếng Anh, đồng tác giả với Melanie Bresford). Copenhagen: Nordic Institute of Asian Studies, xuất bản 1998 OCLC 39950059
- Economic Transition in Vietnam: Aid and Trade in the Demise of a Centrally Planned Economy (tiếng Anh, đồng tác giả với Melanie Bresford). Cheltenham, Liên hiệp Anh và Northampton MA, Mỹ: NXB Edward Elgar, 2000 OCLC 263616259
- Lịch sử kinh tế Việt Nam 1945–2000, tập 1 1945–1954. Hà Nội: NXB Khoa học Xã hội, 2002 OCLC 51487572
- Lịch sử Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam 1963–2003, xuất bản 2003
- So sánh đổi mới kinh tế Việt Nam và cải cách kinh tế Trung Quốc (nhiều tác giả), xuất bản 2003[3]
- Kinh tế miền Nam thời kỳ 1955–1975. Hà Nội: NXB Khoa học Xã hội, 2004 OCLC 646258688
- Lịch sử kinh tế Việt Nam 1945–2000, tập 2: 1955–1975. Hà Nội: NXB Khoa học Xã hội, 2005 OCLC 51487572
- Lịch sử kinh tế Việt Nam 1945–2000, tập 3. 1975–2000
- Những bước đột phá của An Giang trên con đường đổi mới kinh tế (đồng tác giả với Đỗ Hoài Nam), 2006 OCLC 214082245
- 30 năm Vietcombank thành phố Hồ Chí Minh, 1976-2006. Hà Nội: NXB Chính trị Quốc gia Sự thật), 2006
- Long An – mũi đột phá vào kinh tế thị trường (đồng tác giả với Đỗ Hoài Nam), NXB Khoa học Xã hội, 2007 OCLC 226211412
- Lịch sử Ngân hàng đầu tư và phát triển Việt Nam, 1957-2012: sơ thảo. Hà Nội: NXB Chính trị Quốc gia Sự thật), 2007
- Tư duy Kinh tế Việt Nam – Chặng đường gian nan và ngoạn mục 1975–1989, NXB Tri thức, 2008 OCLC 1029736819
- 5 đường mòn Hồ Chí Minh, NXB Tri thức, 2008 OCLC 940949364
- Tư duy kinh tế Việt Nam 1975–1989 – Nhật ký thời bao cấp, NXB Tri thức, 2009 OCLC 464762405
- “Phá rào” trong kinh tế vào đêm trước Đổi mới, NXB Tri thức, 2009 OCLC 661069809
- Những mũi đột phá trong kinh tế: thời trước Đổi Mới (đồng tác giả với Đỗ Hoài Nam). Hà Nội: NXB Khoa học Xã hội, 2009 OCLC 500802897
- Chuyện Thăng Long – Hà Nội qua một đường phố, NXB Tri thức, 2010[15][16]
- Biên niên các sự kiện kinh tế Việt Nam, 1975-2008 (đồng tác giả với Trần Đình Thiên). Hà Nội: NXB Khoa học Xã hội, 2012
- Vietnam: Le moment moderniste (tiếng Pháp, nhiều tác giả). Aix-en-Provence: Presses universitaires de Provence, 2017. OCLC 1031979300
Bài viết về Đặng Phong
Giáo sư Đặng Phong – Người viết lịch sử kinh tế Việt Nam
